|
Κώστας Τριγώνης
Τις πιο πειστικές απαντήσεις στο βασικό ερώτημα της Ευρώπολις 'αν έχουν το δικαίωμα να γεράσουν οι άνθρωποι κια να ζήσουν την προ του τέλους ζωή με ανθρώπινη αξιοπρέπεια' μπορούν να τις δώσουν όσοι δεν έχουν ακόμα γεράσει, αλλά ζουν ή έχουν επαφή με ηλικιωμένους ανθρώπους. Τα βιώματα από αυτή τη σχέση κατευθύνουν προς το σωστό δρόμο τις απαντήσεις. Κάθε ευαίσθητος άνθρωπος φυσικά απαντά καταφατικά, αλλά σημασία έχει πως εκφράζει έμπρακτα την όποια ευαισθησία του.
Αυτό που βιώνουν όσοι ασχολούνται και πρακτικά με το θέμα, είναι πως στην Ελλάδα ειδικά, αλλοίμονο σ'αυτούς που φθάνουν στη δύση του βίου τους χωρίς να έχουν εξασφαλίσει την οικονομική επιφάνεια εκείνη που θα μαγνήτιζε το ενδιαφέρον των άλλων να ασχοληθούν μαζί τους. Αλλοίμνο σ'αυτούς που περιμένουν βοήθεια και στοργή από την πολιτεία και διάφορα 'ιδρύματα'. Αλλωστε η 'ιδρυματοποίηση' έχει καταντήσει μια πολύ παρεξηγημένη έννοια στον τόπο μας.
Για την αντιμετώπιση της κατάστασης μπορεί να διατυπωθούν πολλές ενδιαφέρουσες προτάσεις. Ο συγκερασμός όσων απ'αυτές εμπεριέχουν ψήγματα ανθρωπιάς και αλτρουϊσμού, και ο συνδιασμός τους με νομοθετική κατοχύρωση των δικαιωμάτων της Τρίτης Ηλικίας, ίσως ανακουφίσουν σημαντικά το σημερινό, οξύτατο κοινωνικό αυτό πρόβλημα.
Ζήσης Κλαπανάρης
Συμφωνώ απόλυτα με τον αγαπητό κ. Γαλανάκη, τόσο για το σκεπτικό του και την ανάλυσή του, όσο και για τις λύσεις που προτείνει. Είναι πράγματι ίδιον της δίκαιης και ευνομούμενης πολιτείας να μεριμνά και να φροντίζει για όλους τους πολίτες της, όλων ανεξαιρέτως των κοινωνικών τάξεων και των ηλικακών ομάδων, και όχι μόνο των κοινωνικά και οικονομικά ενεργών μελών της. Διαφορετικά δεν πρόκειται για κοινωνία αλλά για εταιρεία, που διανέμει κέρδη μόνο στους μετόχους της. Και ναι μεν στα Γαλλικά οι δύο έννοιες αποδίδονται με τον ίδιο όρο – societe -, η διάκριση ωστόσο υπάρχει, όπως και σε όλες τις γλώσσες του πολιτισμένου κόσμου. Η πολιτεία οφείλει να μεριμνά για την ευημερία όλων των ατόμων που την αποτελούν, από τη γέννησή τους μέχρι την τελευταία τους πνοή. Όπως ακριβώς μεριμνά για την πρώτη ηλικία, με βρεφονηπιακούς σταθμούς και άλλες διευκολύνσεις και υπηρεσίες - που συγχρόνως, βέβαια, εξυπηρετούν κυρίως τους οικονομικά ενεργούς πολίτες, ώστε να επιδίδονται απερίσπαστοι στις δραστηριότητές τους αντί να ασχολούνται οι ίδιοι με τη φροντίδα των παιδιών τους κατά τη διάρκεια του «ωφέλιμου χρόνου» τους, το ίδιο θα πρέπει να πράττει και με τους ηλικιωμένους και ανήμπορους. Αντί η φροντίδα τους να «βαρύνει» τους κατιόντες συγγενείς τους, τα παιδιά τους ή άλλους, που πρέπει και αυτοί να ζήσουν τη ζωή τους και να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο, μπορεί κάλλιστα να αποτελεί έργο φορέων και ιδρυμάτων που θα χρηματοδοτούνται από την πολιτεία/κοινωνία, μέσω των εισφορών του ενεργού τμήματος του πληθυσμού. Έτσι θα αποφεύγονται κοινωνικά και ηθικά προβλήματα, καθώς και το απαράδεκτο φαινόμενο της «εναπόθεσης» των ανήμπορων υπερηλίκων σε γηροκομεία-αποθήκες, ψυχών τε και σωμάτων. Η κοινωνία πρέπει να εξασφαλίζει την ευημερία όλων, «από το λίκνο μέχρι τον τάφο». Αυτή είναι η φυσική πορεία κάθε ανθρώπου, κι αυτό θα πρέπει να είναι το «αξίωμα». Όπως οι ανάγκες των ατόμων σε κάθε στάδιο της ζωής ικανοποιούνται μέσω μηχανισμών που εντάσσονται στο οικονομικό σύστημα, ακόμη και σε ανεπιθύμητες καταστάσεις όπως η ασθένεια ή ο θάνατος, έτσι και η φροντίδα των υπερηλίκων και ανήμπορων μπορεί να εξασφαλίζεται σε ιδρύματα που αφενός θα παρέχουν τις υπηρεσίες και αφετέρου θα προσφέρουν απασχόληση σε διάφορες ειδικότητες, ανάλογες με των νοσοκομείων, όπου εκτός του νοσηλευτικού προσωπικού χρειάζεται και το βοηθητικό και το τεχνικό. Όσο δε καλύτερα θα λειτουργούν αυτά τα ιδρύματα, τόσο καλύτερα θα εκπληρώνουν την αποστολή τους, και τόσο πιο ελκυστικές θα είναι οι θέσεις απασχόλησης που θα συντηρούνται με τη σωστή λειτουργία τους. Ζητώ συγγνώμη για τη μακροσκελή οικονομιστική ανάλυση, παρόλο που δεν είναι της ειδικότητάς μου, αλλά νομίζω ότι στη σημερινή εποχή είναι η μόνη κατανοητή γλώσσα.
Βασίλης Ορφανός
Η φροντίδα των ηλικιωμένων (εφόσον τη χρειάζονται και εφόσον την επιθυμούν) είναι καταρχήν χρέος των παιδιών τους. Εάν δεν υπάρχουν παιδιά ή για κάποιο λόγο δεν μπορούν ή δε θέλουν να αναλάβουν αυτή τη φροντίδα, τότε χρειάζεται η βοήθεια της κοινωνίας και της πολιτείας..
Γι’αυτό πρέπει να γαλουχούμε τα παιδιά με την ιδέα ότι η φροντίδα των δικών μας ηλικιωμένων είναι ένα ευχάριστο χρέος. Αυτό θα τους το διδάξουμε κυρίως με το δικό μας παράδειγμα στην οικογένειά μας. Παράλληλα το σχολείο οφείλει να διδάξει στους νέους το σεβασμό απέναντι στους ηλικιωμένους, με κατάλληλα κείμενα και σχετικές δραστηριότητες, όμως μακριά από κάθε αίσθημα οίκτου.
Παράλληλα, επειδή οι συνθήκες ζωής αλλάζουν και δεν είναι πάντοτε εύκολο να φροντίσουμε αυτοπροσώπως τους ηλικιωμένους μας, όσο καλή διάθεση κι αν έχουμε, χρειάζεται να ενισχύσουμε τους υπάρχοντες θεσμούς φροντίδας της τρίτης ηλικίας και στην ανάγκη να επινοήσουμε νέους, ώστε ο ηλικιωμένος που έχει ανάγκη από φροντίδα να έχει τη σιγουριά ότι αυτή η φροντίδα θα του παρασχεθεί όπως και όποτε πρέπει.
Συγκεκριμένη πρόταση: Υπό την αιγίδα των κοινωνικών υπηρεσιών των Δήμων να οργανωθούν «δίκτυα προσφοράς στην τρίτη ηλικία» από εθελοντές.
|
